Bijeenkomst Vide Evaluatorennetwerk "Beleidsdoorlichtingen belicht"
Dinsdagmiddag 26 maart vond in de Grootboekzaal van de Algemene Rekenkamer de bijeenkomst plaats van het Evaluatorennetwerk over het SEO (2018) onderzoek ‘Beleidsonderzoek belicht’. Hier een kort verslag van die middag en de eerste presentatie.
Natasha Stroeker van de Dienst Analyse en Onderzoek (DAO) van de Tweede Kamer zat de namiddag voor.
Carl Koopmans presenteerde het systematisch uitgevoerde onderzoek naar afdekking, inzichten, kwaliteit en feitelijk gebruik van het Rijksbrede instrument Beleidsdoorlichtingen. Dat onderzoek heeft geresulteerd in meerdere boude conclusies. Zo blijkt dat meestal geen uitspraken mogelijk zijn over de vraag of en in hoeverre het beleid onder een begrotingsartikel heeft gewerkt (doeltreffendheid). Op doelmatigheid bestaat nog minder grip. De achterliggende oorzaak is vaak het ontbreken van de basis voor beleidsdoorlichtingen: (adequate) evaluaties. In meer dan een derde van de gevallen bleek zelfs geen enkele evaluatie beschikbaar.
Jedid-Jah Jonker, programmaleider ‘DOEN’ innovatief onderzoek bij de Algemene Rekenkamer, reageerde met een referaat op het SEO-onderzoek en benadrukte nog eens hoe belangrijk het is om ‘de basis’ van evaluaties op orde te hebben. En dat we via positieve prikkels zouden moeten toe bewegen naar meer eigenaarschap van monitoring & evaluatie bij beleidsmakers en -medewerkers.
Vervolgens gaf Julien Spliet, programmadirecteur van de operatie Inzicht in Kwaliteit (Financiën), een reflectie. Hij schetste daarbij kort de achtergrond en inhoud van de operatie (zie ook: www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2019/02/04/brief-voortgangsrapportage-operatie-inzicht-in-kwaliteit). De operatie Inzicht in Kwaliteit richt zich nu juist op een adequate evaluatiebasis en stimuleren van eigenaarschap. Momenteel wordt monitoring & evaluatie op 18 aangewezen initiatieven binnen departementen uitgerold en gestimuleerd. Ook wordt met alle betrokken partijen nagedacht over de toekomstige vormgeving van het rijksbrede evaluatiestelsel.
Een levendige discussie volgde met de aanwezigen in de zaal, onder meer over de waarde en de toekomst van het instrument beleidsdoorlichtingen, het belang van monitoring & evaluatie en van een heldere beleidstheorie aan de ‘voorkant’. Mooi was dat de expertise en ervaring van de aanwezigen resulteerden in concrete (voorbeelden van) positieve (gedrags)prikkels ter stimulering van monitoring & evaluatie en het eigenaarschap ervan.
NB: tweede presentatie volgt
======
‘Weinig inzicht door beperkte kennisbasis’
‘Betere onderbouwing is mogelijk’
‘Doelmatigheid onderbelicht’
‘Gebruik niet goed zichtbaar’
Zo luiden enkele conclusies van het onderzoek door SEO naar 49 van de 103 beleidsdoorlichtingen die sinds 2013 zijn uitgevoerd.
Op dinsdag 26 maart organiseert het Vide-Evaluatorennetwerk de bijeenkomst Beleidsdoorlichtingen belicht, waarin het gelijknamige SEO-onderzoek uit 2018 – en daarmee de beleidsdoorlichting als instrument – centraal staat.
Het SEO-rapport is onderdeel van de probleemanalyse voor de Operatie Inzicht in Kwaliteit, die thans door het ministerie van Financiën wordt uitgevoerd. Het behandelt drie thema’s:
- De mate waarin beleidsdoorlichtingen inzicht bieden in de doeltreffendheid en doelmatigheid van gevoerd beleid;
- De mate waarin beleidsdoorlichtingen inzicht bieden in mogelijke beleidsverbeteringen en/of besparingsmogelijkheden; en
- Hoe departementen beleidsdoorlichtingen gebruiken.
Over dit rapport en de betekenis ervan vindt op dinsdag 26 maart 2019 een bijeenkomst plaats van het VIDE-Evaluatorennetwerk. Carl Koopmans bespreekt de onderzoeksuitkomsten. Jedid-Jah Jonker, programmaleider DOEN bij de Algemene Rekenkamer, voorziet de bevindingen van commentaar. Programmadirecteur Julien Spliet van de operatie Inzicht in Kwaliteit (ministerie van Financiën) gaat in op de betekenis van het onderzoek voor de operatie en vervolgstappen die overwogen worden.
Voorzitter van de bijeenkomst is Natasha Stroeker, Dienst Analyse en Onderzoek (DAO) van de Tweede Kamer.
Programma
15:00 Introductie door voorzitter Natasha Stroeker
15:05-15:30 Presentatie rapport door Carl Koopmans (SEO)
15:30-15:50 Commentaar door Jedid-Jah Jonker (Algemene Rekenkamer)
15:55-16:15 Reactie door Julien Spliet, programmadirecteur operatie Inzicht in Kwaliteit (ministerie van Financiën)
16:15-17:00 Discussie met de zaal onder leiding van de voorzitter
17:00 Borrel.
Het SEO-onderzoek is te downloaden via:
www.seo.nl/uploads/media/2018-110_Beleidsdoorlichtingen_belicht.pdf
Bio’s sprekers:
- Natasha Stroeker is kenniscoördinator Onderwijs, Cultuur en Wetenschap bij de Tweede Kamer, Dienst Analyse en Onderzoek (DAO)
- Carl Koopmans is onderzoeksdirecteur van SEO Economisch Onderzoek. Hij is tevens hoogleraar beleidsevaluatie aan de Vrije Universiteit (VU)
- Jedid-Jah Jonker is programmaleider DOEN (programma voor innovatief onderzoek) bij de Algemene Rekenkamer
- Julien Spliet is programmadirecteur Operatie Inzicht in Kwaliteit bij het Directoraat-Generaal Rijksbegroting (Ministerie van Financiën)
Datum: dinsdag 26 maart 2019
Aanvang: 15.00 - 17.00 uur (aansluitend een borrel)