Programma van Middag van de Internationale Beleidsevaluatie

Ons land gaf tussen 2020 en 2022 541 miljoen euro uit om de gevolgen van COVID19 wereldwijd te bestrijden. De sprekers hebben, als onderdeel van de ‘COVID-19 Global Evaluation Coalition’ van de OESO, een evaluatie van deze inzet gedaan. Hoe verliep dat onderzoek? En hoe deed Nederland het vergeleken met andere landen? Wat leren we hiervan voor een toekomstige crisis?

Veel Europese wet- en regelgeving werkt rechtstreeks door in het nationale recht met directe gevolgen voor Nederlandse bedrijven en burgers. Buitenland = binnenland, is het devies. Het is dus belangrijk om wetsvoorstellen en besluitvorming effectief te beïnvloeden en dat in een arena van 27 lidstaten en Europese instellingen. In dat ‘spel van geven en nemen’ probeert Nederland zijn nationale belangen zo goed mogelijk te behartigen. Maar lukt dat ook? Hoe valt dat te onderzoeken?

Diplomatie vormt de kern van het werk van BZ’ers en andere internationale ambtenaren. De afgelopen jaren heeft IOB evaluaties uitgevoerd waarbij diplomatieke inzet aan bod kwam. Dat leverde een rijke hoeveelheid bevindingen op over wat diplomatie succesvol kan maken en waar dat toe leidt (e.g. hogere internationale klimaatambities of een betere bescherming van meisjes en vrouwen tegen seksueel geweld). IOB heeft in een ‘positieve meta-evaluatie’ de lessen hierover op een rij gezet in een essay dat vanmiddag wordt gepubliceerd.

Ontwikkelingssamenwerking is er vaak op gericht om veranderingen in complexe systemen te realiseren. Dit vereist flexibiliteit van uitvoerders en leervermogen van beleidsmakers. Het vraagt ook veel van evaluatiesystemen: die moeten meerdere doelen tegelijk dienen: het verbeteren van de implementatie, het informeren van besluitvorming over op- of afschaling van beleid en budget en het afleggen van verantwoording. Dat leidt tot paradoxen, zoals onderzoekers waarvan zowel afstandelijkheid als betrokkenheid gevraagd wordt. Of evaluatiesystemen die zowel robuust als flexibel als moeten zijn. Hoe ga je daar mee om, zeker als je dan ook nog in oerwoud, woestijn of oorlogsgebied je werk moet doen?