Over Internationale Beleidsevaluatie 2024

Het doel van de ‘Middag van de internationale beleidsevaluatie’ is het delen van informatie en ervaring over evaluatieonderzoek met een internationale dimensie. Steeds staat een ander thema centraal. In 2024 is dat internationale samenwerking: wat valt er te leren van 75 jaar evaluaties op dit terrein? En welke lessen zijn daarbij relevant voor het evalueren van andere beleidsterreinen.

Wat weten we eigenlijk over de effectiviteit van internationale samenwerking? Het is een vraagstuk dat bijna net zo oud is als wat toen nog ‘ontwikkelingshulp’ en later ontwikkelingssamenwerking werd genoemd.

Volgens sommigen is ‘doe wel en zie niet om’ lange tijd het devies van ontwikkelingshulp en internationale samenwerking (IS) geweest: er werd niet of niet goed geëvalueerd, evaluatoren kwamen tot tegenstrijdige bevindingen en er was slechts incidenteel een causaal verband te leggen tussen maatregelen en effect. Anderen vinden dat achterhaald en menen dat internationale samenwerking het meest geëvalueerde beleidsterrein is. Nieuwe, meer responsieve evaluatiebenaderingen zijn in belangrijke mate juist hier ontwikkeld.

Toch wordt de vraag ‘Wat is eigenlijk het effect?’ ook anno 2024 gesteld. Andere vragen – die ook voor evaluatoren die op andere beleidsterreinen onderzoek doen relevant zijn – richten zich op het op onderscheid tussen projectevaluaties en evaluaties op ‘systeemniveau’, lokaal eigenaarschap, welke (financiële) instrumenten het beste passen en zelfs het ‘dekoloniseren’ van internationale samenwerking.

Meer over Vide’s ‘Middag van de internationale beleidsevaluatie’

Het doel van de ‘Middag van’ is als gezegd het delen van informatie en ervaring over evaluatieonderzoek met een internationale dimensie. Internationale beleidsevaluatie is anders dan lokaal of nationaal evalueren. Het gaat bijvoorbeeld om – de doorwerking van – internationale wet- of regelgeving, verdragen of samenwerking, maar kan ook betrekking hebben op grensoverschrijdende effecten van beleid. Ook het feitelijk doen van onderzoek verschilt. Dat begint al bij het samenwerken met onderzoekers of betrokkenen uit het buitenland: hoe zet je dan gezamenlijk een goede evaluatie op? Talen verschillen en als onderzoeker word je geconfronteerd met verschillen in cultuur en werkwijzen.

Daar staat tegenover dat steeds meer beleid een stevige internationale dimensie heeft. Op dit specifieke facet maar ook op bovengenoemde punten kunnen evaluatoren veel van elkaar leren, ook als zij vooral binnen Nederland actief zijn. Dat geldt bijvoorbeeld voor onderzoekstechnieken die zijn ontwikkeld in een context van ontwikkelingssamenwerking/buitenlands beleid.

Het doel van de ‘Middag van’ is het delen van informatie en ervaring over evaluatieonderzoek met een internationale dimensie. Naast individuele beleidsterreinen – zoals Ontwikkelingssamenwerking, internationale vrede en veiligheid, buitenlandse handel of EU – gaat het ook over de hierboven genoemde dimensies die het in internationale context evalueren van beleid bijzonder maakt. Daarbij wordt actief de verbinding gelegd met het werk van de European Evaluation Society: de themagroepen (zoals gender, duurzame ontwikkeling, EU beleid of systems evaluation) en de tweejaarlijkse conferenties.

Naast individuele beleidsterreinen – zoals Ontwikkelingssamenwerking (het thema in 2024), internationale vrede en veiligheid (2025), buitenlandse handel (2026) en de Europese Unie (2027) – gaat het ook over de hierboven genoemde dimensies die het in internationale context evalueren van beleid bijzonder maakt. Door vanuit de dagvoorzitter en tijdens panelsessies steeds systematisch aandacht te besteden aan de vraag ‘Wat kan een binnenlands onderzoeker hiervan leren?’ wordt de doelgroep voldoende breed gehouden.

We richten ons op Vide-leden en dus de Nederlands/Vlaamse doelgroep (in feite de gehele doelgroep van het Vide Evaluatienetwerk). Naast evaluatieonderzoekers met internationaal werk en/of ervaring en/of affiniteit met het Nederlands buitenlandbeleid, mikken we óók op mensen die niet internationaal actief zijn.