Over Onafhankelijkheid, kwaliteit en sociale interacties: een spanningsveld rond onderzoek

Het Nederlands Evaluatienetwerk van Vide organiseert in samenwerking met het WODC een bijeenkomst over sociale interacties rond onderzoek in relatie tot onafhankelijkheid en kwaliteit.

De afgelopen jaren is er veel aandacht geweest voor de onafhankelijkheid van onderzoek. Dit is mede aangewakkerd door de discussie die in 2017 ontstond over de onafhankelijkheid van onderzoek van het WODC. Sindsdien zijn door verschillende organisaties maatregelen genomen om de onafhankelijkheid van onderzoek beter te waarborgen.

Onafhankelijkheid wordt gezien als een belangrijke pijler van kwaliteit en hangt sterk samen met de manier waarop onderzoekers, belanghebbenden en andere betrokkenen bij het onderzoek met elkaar omgaan. In de basis lijken de kaders voor sociale interacties rond onderzoek wellicht helder, maar in de praktijk zal snel blijken dat de wereld niet zwart-wit is. Er kunnen verschillende ideeën bestaan over de exacte invulling die wordt gegeven aan de onderlinge interacties en deze kunnen ook nog eens per situatie verschillen.

Het doel van deze bijeenkomst is om dieper in te gaan op het verband tussen onafhankelijkheid, kwaliteit en sociale interactie rond onderzoek. In het eerste deel van de bijeenkomst geven zowel Paul Diederen als Jos Mevissen een presentatie over een onderzoek dat zij naar onafhankelijkheid hebben gedaan. Paul van Diederen doet dit op basis van het rapport ‘Met gepaste afstand’.  Dit heeft hij met zijn collega’s van het Rathenau Instituut geschreven en gaat over onafhankelijkheid en integriteit bij onderzoek door rijkskennisinstellingen. Vervolgens spreekt Jos Mevissen over het artikel: ‘Hoe afhankelijk is beleidsonderzoek van onafhankelijkheid?’ dat is gepubliceerd in Beleidsonderzoek online en waarvan hij mede auteur is. Hierbij gaat hij in op het verband tussen onafhankelijkheid, kwaliteit van onderzoek en sociale interacties.

In het tweede deel van de bijeenkomst wordt met de aanwezigen aan de hand van fictieve scenario’s gediscussieerd over dilemma’s rondom sociale interacties in onafhankelijk onderzoek en in hoeverre per situatie kan verschillen wat gepast is.

Onder het genot van een borrel is er na de bijeenkomst gelegenheid om samen na en/of verder te praten. 

Over de sprekers

Paul Diederen werkt als themacoördinator bij het Rathenau Instituut en houdt zich bezig met de toekomstbestendigheid van het Nederlandse kennisecosysteem en het overheidsbeleid voor onderzoek en wetenschap. Hij is opgeleid als econometrist en gepromoveerd aan de Universiteit Maastricht. Nadien is hij werkzaam geweest bij Warwick University en het Landbouw Economisch Instituut (Wageningen UR) en is hij plaatsvervangend directeur geweest van de Adviesraad voor Wetenschap, Technologie en Innovatie.

Jos Mevissen is vanuit onderzoeksbureau Regioplan ruim 35 jaar actief geweest in het beleidsonderzoek. Tegenwoordig staat hij met zijn kennis en ervaring opdrachtgevers en onderzoekers bij. Daarnaast verzorgt hij , onder andere, post academische masterclasses over beleidsonderzoek aan de UvA Academy en is hij voorzitter van de redactie van het e-journal BeleidsonderzoekOnline.